Oświęcim ma trzeci most przez Sołę

Most na Sole to największa spośród trzech przepraw, która powstała w ramach budowy obwodnicy Oświęcimia. Ma prawie 0,5 km długości (463 m) i powstała w dwóch technologiach. Niespełna 1/3 tego obiektu przebiegającą nad ul. Legionów oraz stawem Kamieniec zbudowany został z gotowych, prefabrykowanych belek. Łącznie na podporach mostu położono ich 108. Najcięższe ważyły 26 ton.

Pozostała część obiektu, przechodząca nad rzeką, została zbudowana techniką nawisową. W tej metodzie wykorzystuje się tzw. wózki. Deskowanie przyszłego segmentu mostu było podwieszone do specjalnego wózka zamontowanego na już istniejącej części mostu. Cała taka konstrukcja „wisi” na budowanym obiekcie, stąd nazwa techniki. Po zabetonowaniu segmentu o długości około 5 m, wózek z szalunkami przesuwano na nowy element i powtarzano proces.

Na trasie obwodnicy powstały jeszcze dwa mosty. Najmniejszy, o długości 12 m, powstał na Młynówce i jest częścią oddanego w grudniu zeszłego roku odcinka między ul. Zatorską a ul. Jagiełły. Druga przeprawa, swoją długością (432 m) niewiele ustępująca obiektowi na Sole, to most na Wiśle. Kierowcy wyjeżdżający z Oświęcimia w kierunku S1 jeżdżą po nim od tegorocznych wakacji.

Obwodnica Oświęcimia

Oświęcim to czwarte pod względem liczby ludności miasto Małopolski, a droga krajowa nr 44 to jego kręgosłup transportowy. Każdego dnia tą trasą porusza się ponad 20 tys. aut (zgodnie z danymi Generalnego Pomiaru Ruchu przeprowadzonego w latach 2020-2021). Największe natężenie ruchu odnotowaliśmy na Moście Jagiellońskim na Sole, którym codziennie jeździ 27,5 tys. samochodów.  Oddany dziś do ruchu trzeci most odciąży dotychczasową przeprawę.

Nowa, 9-kilometrowa obwodnica od południa ominie miasto i połączy je z budowaną drogą ekspresową S1 Mysłowice – Bielsko-Biała. Dzięki temu nowa trasa wyprowadzi ruch tranzytowy z centrum miasta i pozwoli na sprawną podróż na południe, w kierunku Beskidów, oraz na północ, do autostrady A4.  Droga będzie miała dwie jezdnie, z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku.
Budowa rozpoczęła się w listopadzie 2022 r. W grudniu 2024 r. udostępniono 2,2 km trasy między ul. Zatorską a ul. Jagiełły, a w sierpniu 2025 r. otwarty został zachodni, ponad 4-kilometrowy fragment drogi od węzła Oświęcim na trasie S1 po rondo w Pławach. Inwestycja zostanie zakończona w połowie 2026 r., gdy do ruchu udostępniony zostanie odcinek od ronda w Pławach do ul. Legionów o długości 1,7 km. Zaawansowanie prac wynosi obecnie 93 proc.

Ochrona Światowego Dziedzictwa UNESCO

Ze względu na położone w pobliżu obwodnicy tereny byłych niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych KL Birkenau i KL Auschwitz projekt i budowa nowej drogi zostały podporządkowane ochronie obu tych kluczowych dla światowego dziedzictwa miejsc. Inwestycja jest prowadzona w taki sposób, aby okolice obozów pozostały niezmienione. Dlatego też droga została zasłonięta przez specjalnie w tym celu zbudowany wał ziemny, a w miejscu przecięcia trasy z linią kolejową budowany jest przejazd pod torami, a nie wiadukt nad nimi. Również most na Sole został zaprojektowany w taki sposób, aby nie wyróżniał się z otoczenia.

Inwestycja została poprzedzona przygotowaniem „Raportu z oceny oddziaływania na dobro światowego dziedzictwa - Auschwitz-Birkenau niemiecki, nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”. Dokument określił założenia do przygotowania nowej trasy w taki sposób, aby zminimalizować jej wpływ na tereny byłych obozów. To pierwszy taki przypadek w Polsce, w którym realizacja inwestycji drogowej jest tak ściśle powiązana z ochroną światowego dziedzictwa wpisanego na listę UNESCO.

Finał za pół roku

Najtrudniejszym i najbardziej czasochłonnym elementem pozostałym do wykonania jest odcinek między rondem w Pławach a rondem na ul. Legionów. W tej części obwodnicy powstaje przejście pod torami kolejowymi linii Oświęcim – Czechowice-Dziedzice. Prace są wykonywane przy utrzymaniu ruchu pociągów. Po obu stronach torów droga schodzi do poziomu prawie 10 m poniżej poziomu gruntu. W tej okolicy jest bardzo wysoki poziom wód gruntowych, co wymagało wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń. Wzdłuż torów i prostopadle do nich zbudowaliśmy w gruncie specjalne ściany (przesłony) zabezpieczające przed napływem wód gruntowych.

Pod torami wykonano osłony z rur, które są równocześnie obrysem przyszłego przejazdu pod linią kolejową. To właśnie w ten obrys będziemy wpychać ogromny, betonowany w ostatnich miesiącach prostopadłościan. Pobiegną nim trzy jezdnie – dwie obwodnicy Oświęcimia i trzecia, którą zostanie poprowadzona ul. Ostatni Etap. Konstrukcja będzie miała wymiary 22,7 na 38,7 na 8,5 m. Jak dotąd nikt w Polsce nie przeciskał tak dużych konstrukcji pod czynną linią kolejową.